Đề thi học kì 2 môn Ngữ văn lớp 7 - Có hướng dẫn làm bài

PAGE \* MERGEFORMAT 10

Câu 1:

Chép lại bài thơ Cảnh Khuya - Rằm Tháng Giêng (dịch thơ) của Hồ Chí Minhvà nêu một vài nét về nội dung và nghệ thuật của bài thơ?

Câu 2:

Thế nào là điệp ngữ và các dạng điệp ngữ? Lấy ví dụ có sử dụng điệp ngữ?

Câu 3:

a, Thế nào là chuẩn mực sử dụng từ?

b, Xác định lỗi sai và sửa lại cho đúng:

Mùa xuân là mùa đâm chồi nảy lộc của cây cối, là mùa xinh xôi nảy nở cho muôn loài.

Em bé bập bẹ biết đi.

Câu 4:

Phát biểu cảm nghĩ của em về người thân.

Caâu 5:

Cheùp laïi theo trí nhôù baûn dòch thô cuûa baøi “Raèm thaùng gieâng”. Haõy cho bieát theå thô cuûa baûn dòch ñoù vaø ñieàn kí hieäu baèng (B), traéc (T) döôùi caùc chöõ trong baûn dòch ñoù.

Caâu 6:

Theá naøo laø töø gheùp chính phuï? Xaùc ñònh töø gheùp chính phuï trong caùc töø sau:

suy nghó, laâu ñôøi, nhaø aên, nhaø maùy, nhaø cöûa, xanh ngaét, ñaàu ñuoâi.

Caâu 7:

Theá naøo laø ñieäp ngöõ? Cho moät ví duï coù duøng ñieäp ngöõ vaø gaïch chaân ñieäp ngöõ ñoù.

Caâu 8:

Caûm nghó muøa xuaân.

Câu 9:

1. a) Văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” của Khánh Hoài được kể theo ngôi thứ mấy? Đó là lời kể của ai?

b) Có mấy cuộc chia tay được kể lại trong văn bản? Đó là những sự việc (cuộc chia tay) nào?

c) Qua câu chuyện này, tác giả muốn nhắc gởi đến mỗi người điều gì?

2. a) Chép thuộc lòng bài thơ “Cảnh khuya”.

b) Tác giả bài thơ là ai? Sáng tác năm nào? Ở đâu? Theo thể thơ gì?

Câu 10:

a) Chỉ ra các phép tu từ được tác giả sử dụng trong bài thơ “Cảnh khuya”.

b) Nêu tác dụng nghệ thuật của các phép tu từ đó.

Câu 11:

Từ các văn bản “Mẹ tôi”, “Những câu hát về tình cảm gia đình”, “Bạn đến chơi nhà” trong sách Ngữ văn 7, tập một, em hãy phát biểu những suy nghĩ và tình cảm của em về hạnh phúc khi được sống giữa tình yêu thương của mọi người.

Câu 12: Cho đoạn văn sau

“Sao mày lại nghỉ học? Có phải mày với tụi thằng Tí, thằng Tèo lại chơi bời, lêu lổng ở đâu không? Tao thật thất vọng về mày. Tội nghiệp mẹ mày luôn lo lắng, quan tâm cho mày nhưng không thể hiểu hết con người mày. Mày có biết bà đã buồn biết bao khi biết mày nghỉ học. Ai nói gì mày cũng tin, không bao giờ phân biệt đâu là đúng, đâu là sai. Chúng nó rủ rê mày đấy. Sao mày lại nghe rồi đổ đốn theo bọn nó. Thôi, mày tự suy nghĩ lại đi. Mai là thi rồi. Mày nhớ đến nhé. Tao nghĩ mày sẽ làm được. Hãy cố gắng lên, có như vậy thì mẹ mày mới vui, mày mới tiến bộ. Đó chính là thành ý của tao, mày đừng nghĩ ngợi gì nhiều mà nên ôn bài để thi đấy. Chúc mày có thành quả tốt.”

Tìm: Từ ghép, từ láy, đại từ, từ Hán Việt, quan hệ từ, từ trái nghĩa của đoạn văn trên.

Câu 13: Tìm những biện pháp tu từ đã học trong bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh.

Câu 14:

CẢNH KHUYA

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

Em hãy đọc kỹ văn bản trên rồi trả lời các câu hỏi sau:

1) Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào ?

2) Bài thơ được làm theo thể thơ nào ? Nêu biện pháp tu từ chủ yếu được tác giả sử dụng trong bài thơ.

3) Hai câu thơ cuối bài thơ đã biểu hiện tâm trạng gì của tác giả ?

4) Kể tên các bài thơ và tác giả đã học và đọc thêm trong sách Ngữ văn 7, tập một - Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cùng chủ đề với bài thơ này.

Câu 15: Mái trường cùng thầy cô và bạn bè đã để lại trong em bao kỉ niệm. Hãy trình bày cảm nghĩ của em về mái trường thân yêu ấy bằng một bài văn biểu cảm.

Câu 16 :

Đọc bài thơ sau:

Nam quốc sơn hà Nam đế cư

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

Cho biết đây là phiên âm của bài thơ nào?

Chép lại bản dịch thơ của bài thơ đó

Bài thơ được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta viết bằng thơ. Nội dung tuyên ngôn độc lập trong bài thơ này là gì?

Câu 17:

Viết đoạn văn ( từ 6-8 câu) kể về ý thức tham gia giao thong ngay trước cổng trường em , trong đó có sử dụng một thành ngữ và một từ láy.

Câu 18:

Bên cạnh là một bức tranh và cách giải thích cho “Gia đình là gì? . Gia đình là nơi em được nuôi dưỡng trong tình thân . Hãy viết một bài văn phát biểu cảm nghĩ về một người thân trong gia đình mà em yêu thương và kính trọng

---------------------------------HẾT---------------------------------

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐIỂMCâu 1: Bài thơ cảnh khuya

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trang lồng cổ thụ bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

Bài thơ rằm tháng giêng (dịch thơ)

Rằm xuân lồng lộng trăng soi,

Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân;

Giữa dòng bàn bạc việc quân,

Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.

Cảnh khuya và rằm tháng giêng là hai bài thơ tứ tuyệt của Hồ Chí Minh được sáng tác trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Hai bài thơ miêu tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc, Thể hiện tình cảm với thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung, lạc quan của Bác Hồ.

Câu 2:Khái niệm: Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ; từ ngữ được lặp đi lặp đi lặp lại gọi là điệp ngữ.

Điệp ngữ có nhiều dạng: điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp,điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).

Lấy 2 ví dụ

Câu 3:Chỉ ra các lỗi sai và sửa lại

đâm chồi  đâm trồi

xinh xôi  sinh sôi

bập bẹ  tập tẹ

Câu 4:

Mở bài: giới thiệu về người thân mà em yêu quý (bố, mẹ, ông, bà,…..)

Thân bài: kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm trong bài văn.

Trình bài các đặc điểm cơ bản về người đó

Về ngoại hình:

+mắt, mũi…

+tính tình…

+dáng đi…

+giọng nói…

+cử chỉ…

+cách xử lý tình huống…

+sở thích…

Kể một số kỷ niệm đáng nhớ với người đó từ đó em bộc lộ tình cảm cả xúc của mình.

Viết hay, ý đẹp, có sự logic, sáng tạo… có thể thêm

Kết bài: phát biểu cảm nghĩ của em về người mà em yêu quý

CâuĐáp án91. a) Văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” của Khánh Hoài:

- Được kể theo ngôi thứ nhất, xưng “tôi”.

- Đó là lời kể của Thành (anh trai của Thủy) b) Có ba sự việc (cuộc chia tay) được kể trong văn bản. Đó là:

- Chia tay búp bê.

- Chia tay lớp học.

- Chia tay anh em. c) Qua câu chuyện, tác giả muốn gởi đến người đọc:

- Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng.

- Mọi người hãy bảo vệ và giữ gìn, không nên vì bất kỳ lý do gì làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên, trong sáng trong tâm hồn con trẻ.2. a) Chép thuộc lòng bài thơ “Cảnh khuya”:

Tiếng suối trong như tiếng hát xa,

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. b) - Tác giả bài thơ là Hồ Chí Minh.

- Sáng tác năm 1947.

- Ở chiến khu Việt Bắc.

- Thể thơ (thất ngôn) tứ tuyệt Đường luật (hoặc tuyệt cú Đường luật)10a) Chỉ ra các phép tu từ được tác giả sử dụng trong bài thơ “Cảnh khuya”:

- So sánh: + Tiếng suối trong như tiếng hát xa

+ Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

- Điệp ngữ: + Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

+ Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.b) Tác dụng: (gợi ý)

- So sánh tiếng suối với tiếng hát làm cho tiếng suối trở nên gần gũi hơn, thân mật với con người hơn. Âm thanh trong trẻo, tô đậm thêm sự thanh vắng của đêm khuya.

- Hai từ “lồng” được lặp lại trong câu thơ đã tạo nên bức tranh có nhiều tầng, nhiều lớp, nhiều đường nét hình khối. Ánh trăng bao trùm, lồng vào những vòm cây cổ thụ; ánh trăng, bóng cây lồng vào hoa làm cho cảnh trở nên huyền ảo hơn.

- Cảnh khuya đẹp như vẽ, như bức tranh sơn thủy hữu tình, khiến cho thi nhân chưa thể ngủ, bộc lộ tình yêu thiên nhiên của nhà thơ.

- Từ “chưa ngủ” được lặp lại trực tiếp bộc lộ chiều sâu tâm trạng của nhà thơ Hồ Chí Minh thể hiện lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung, lạc quan của Người.111. Yêu cầu chung:

- Dạng đề: Văn biểu cảm.

- Nội dung trọng tâm:

+ Tình cảm giữa những người thân được thể hiện trong các văn bản bản: “Mẹ tôi”, “Những câu hát về tình cảm gia đình”, “Bạn đến chơi nhà” trong sách Ngữ văn 7, tập một.

+ Những suy nghĩ và tình cảm của em về hạnh phúc được sống giữa tình yêu thương của mọi người.

- Kỹ năng:

+ Kết hợp biểu cảm gián tiếp (qua kể, tả...) và biểu cảm trực tiếp (trực tiếp nói lên những suy nghĩ, tình cảm của mình) về những người ấy.

+ Biết cách trình bày một bài văn biểu cảm, biết sử dụng nguồn tư liệu từ các văn bản và từ cuộc sống của chính mình hoặc của mọi người2. Đáp án và biểu điểm: (Dàn bài gợi ý)a) Mở bài:

- Giới thiệu về đề tài của các văn bản: “Mẹ tôi”, “Những câu hát về tình cảm gia đình”, “Bạn đến chơi nhà”: tình cảm gia đình - đặc biệt là tình mẹ, tình bạn bè cảm động sâu sắc.

- Những suy nghĩ và tình cảm của em về hạnh phúc được sống giữa tình yêu thương của mọi người: niềm hạnh phúc thiêng liêng, cần biết trân trọng.b) Thân bài:b.1. Tình cảm giữa những người thân được thể hiện qua các văn bản “Mẹ tôi”, “Những câu hát về tình cảm gia đình”, “Bạn đến chơi nhà”:

- Tình cảm gia đình ruột thịt - đặc biệt là tình mẹ con thiêng liêng, tha thiết.

- Tình bạn chân thành, cảm động.b.2. Những suy nghĩ và tình cảm của em về hạnh phúc khi được sống giữa tình yêu thương của mọi người:

- Những kỷ niệm sâu sắc nhất của mình thể hiện tình cảm thiết tha, cảm động giữa những người thân; đó là niềm vui hạnh phúc rất lớn lao, không thể phai mờ…

- Tình yêu thương của mọi người dành cho mình, những tình cảm cần được nâng niu, gìn giữ…

- Niềm hạnh phúc được sống giữa tình yêu thương của mọi người sẽ trở thành động lực giúp mỗi con người vượt qua khó khăn, gian khổ để vươn lên phía trước…c) Kết bài: Bài học của em về việc phải biết yêu thương, trân trọng những người thân của mình.

Câu 12

Từ ghép: nghỉ học, thất vọng, tội nghiệp, quan tâm, con người, phân biệt, suy nghĩ, cố gắng, tiến bộ, thành ý, ôn bài, thành quả

Từ láy: chơi bời, lêu lổng, lo lắng, rủ rê, đổ đốn, nghĩ ngợi

Đại từ: sao, mày, tao, ai, chúng nó, bọn nó, vậy, gì

Từ Hán Việt:thất vọng, tội nghiệp, quan tâm, phân biệt, cố gắng, tiến bộ, thành ý

Quan hệ từ: với, về, nhưng, là, cho, thì

Từ trái nghĩa: đúng-sai Câu 13

Các biện pháp tu từ: điệp ngữ, ẩn dụ, so sánh Câu 14Nội dungaHoàn cảnh sáng tác bài thơ:

Bài thơ được Bác Hồ viết ở chiến khu Việt Bắc năm 1947, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.bBài thơ được làm theo thể thơ nào ? Nêu biện pháp tu từ chủ yếu được tác giả sử dụng trong bài thơ.

- Bài thơ được làm theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt

- Biện pháp tu từ chủ yếu được tác giả sử dụng trong bài thơ: Biện pháp so sánhcHai câu thơ cuối bài thơ đã biểu hiện tâm trạng gì của tác giả ?

- Sự rung động, niềm say mê trước vẻ đẹp như tranh của cảnh rừng Việt Bắc.

- Bác Hồ thao thức chưa ngủ chính là lo nghĩ đến vận mệnh của đất nước, của dân tộc.dKể tên các bài thơ và tác giả đã học và đọc thêm trong sách Ngữ văn 7, tập một - Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cùng chủ đề với bài thơ này:

Học sinh kể được 2 bài thơ, hai tác giả: Rằm tháng giêng - Hồ chí Minh; Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh (Kể được 1 bài, 1 tác giả: 0,25 điểm)

CâuÝNội dung

15Khái quátMái trường cùng thầy cô và bạn bè đã để lại trong em bao kỉ niệm. Hãy trình bày cảm nghĩ của em về mái trường thân yêu ấy bằng một bài văn biểu cảm.

- Yêu cầu: Học sinh vận dụng kiến thức Tập làm văn để làm một bài văn biểu cảm.

- Yêu cầu cụ thể: Trình bày cảm xúc, suy nghĩ của bản thân về mái trường thân yêu - nơi gắn bó với các em với bao kỉ niệm về mái trường, về thầy cô và bạn bè…1Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về trường em, về thầy cô, bạn bè …

- Nêu khái quát tình cảm của em với mái trường, với thầy cô, bạn bè...hs có thể nêu một tình huống, một hoàn cảnh cụ thể để trình bày cảm nghĩ, khuyến khích sự sáng tạo của học sinh.

2Thân bài:

- Giới thiệu về mái trường thân yêu của em: qua miêu tả những hình ảnh cụ thể, sinh động về mái trường: cổng trường, hàng cây, sân trường, lớp học với những dãy bàn ghế thân thuộc gắn bó với em hàng ngày.

- Giới thiệu về thầy cô, bạn bè qua miêu tả, kết hợp kể chuyện, tạo tình huống, hoàn cảnh sinh động để bộc lộ cảm xúc, tình cảm của em với mái trường…

- Trực tiếp trình bày cảm xúc, suy nghĩ của em về mái trường: mái trường trở nên thân thuộc, gắn bó với em, em yêu mái trường nơi có bao nhiêu kỉ niệm tuổi thơ, nơi nâng bước em vào đời…

Lưu ý:

- Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, có thể giới thiệu về mái trường, thầy cô, bạn bè sau đó mới trình bày cảm nghĩ, có thể vừa kết hợp giới thiệu về mái trường, về thầy cô, bạn bè vừa trình bày cảm nghĩ…

- Khuyến khích sự sáng tạo của hs qua sự hồi tưởng về quá khứ (nhớ lại những kỉ niệm), suy nghĩ về hiện tại, mơ ước, tưởng tượng tới tương lai…

3Kết bài :

- Khẳng định lại cảm xúc, suy nghĩ chung về mái trường thân yêu …

- Học sinh có thể liên hệ với nội dung Phong trào thi đua xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực đang được thực hiện …

Câu 16: -Bài thơ “Nam quốc sơn hà” (Sông núi nước Nam)

b)Sông núi nước Nam vua Nam ở

Vằng vặc sách trời chia xứ sở

Cớ sao giặc dữ phạm đến đây

Chúng mày nhất định phải tan vỡ

Nội dung tuyên ngôn độc lập :

Khẳng định chủ quyền lãnh thổ của đất nước Việt Nam

Nêu cao ý chí, quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược.

Câu 17 :

-Hs viết được đoạn văn đủ số câu theo yêu cầu (6-8 câu) : 0,5 đ

-Thiếu hoặc thừa 1 câu : -0,25 đ

-Đúng đề tài : Về ý thức tham gia giao thong ngay trước cổng trường em (1,0 đ)

-Có sử dụng đúng :

+Thành ngữ : 0,25 đ – có gạch dưới xác định : 0,25 đ

+Từ láy : 0,25 đ - có gạch dưới xác định : 0,25 đ

-Diễn dạt liên kết , mạch lạc , trình bày cẩn thận , chữ viết rõ : 0,5 đ

Câu 18 :

Nội dung cần đạt1. Mở bài: Giới thiệu về người thân của mình - tình cảm của em đối với người ấy…2. Thân bài:a. Giới thiệu người thân:

- Miêu tả sơ lược hình dáng, đặc điểm, tính cách của người thân ấy.

- Vai trò của người ấy trong gia đình và đối với bản thân.

- Tình cảm, mối quan hệ của em đối với người ấy.b. Tình huống để tạo nên ấn tượng sâu sắc, kỉ niệm với người thân ấy

- Sự việc xảy ra như thế nào? Cách giải quyết của người ấy ra sao?

- Suy nghĩ của em về cách giải quyết ấy.3. Kết bài: Khẳng định tình cảm của em đối với người ấy.- Điểm 5: Bố cục rõ ràng, cân đối , diễn đạt trôi chảy, ý văn mạch lạc , giàu cảm xúc , không mắc lỗi về chính tả, đặt câu, dùng từ, chữ viết đẹp, đúng chuẩn.

- Điểm 4: Nắm thể loại, hoàn thành các yêu cầu về nội dung, bố cục rõ , cảm xúc tự nhiên ,diễn đạt suôn sẻ , mắc 3-4 lỗi chính tả, chữ viết rõ.

- Điểm 3 : Bố cục đủ , hoàn thành tương đối các yêu cầu về nội dung , đôi chỗ ý văn , cảm xúc sơ sài , mắc 5-6 lỗi chính tả, chữ viết tương đối rõ.

- Điểm 2: Đủ các yêu cầu về nội dung, nhưng lời văn còn vụng về , thiếu cảm xúc cụ thể , chỉ diễn xuôi bài thơ , mắc không quá nhiều lỗi chính tả, từ ngữ, ngữ pháp. Vẫn hình thành được bố cục ba phần nhưng sơ sài ( khoảng 15 dòng ).

-Điểm 1: Chỉ viết một đoạn rồi bỏ hoặc lạc đề

------------------------------------------HẾT------------------------------------------