Đề thi thử học kì 1 môn Ngữ Văn lớp 10 (có đáp án)
Đề thi thử môn văn 10 HKI
Biên soạn: HYPERLINK "https://www.facebook.com/profile.php?id=100008445009287" Minh Nguyễn
PAGE \* MERGEFORMAT 3
Nguyễn Quang Minh | minhnguyen15092k1@gmail.com
ĐỀ THI THỬ MÔN VĂN 10 HKI
Phần I: Đọc-hiểu:
Cáo bệnh, bảo mọi người
Phiên âm:
Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tòng đầu thượng lai
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.
Dịch thơ:
Xuân đi, trăm hoa rụng
Xuân đến, trăm hoa cười
Trước mắt, việc đi mãi
Trên đầu, già đến rồi
Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua sân trước một cành mai.
Xác định phương thức biểu đạt của đoạn văn?
Bốn câu thơ đầu tiên đã nói lên quy luật nào của tự nhiên và cuộc sống con người?
Tâm trạng của tác giả trước những quy luật của tự nhiên và cuộc sống.
Câu thơ đầu khẳng định Xuân đi, trăm hoa rụng , vậy tại sao hai câu cuối lại nói xuân tàn vẫn nở cành mai. Cảm nhận của anh chị về hình tượng cành mai trong câu cuối?
Phần II: Làm văn:
Câu 1: “Ngày đi, tháng chạy, năm bay. Thời gian nước chảy chẳng quay được về”-Ngạn ngữ Nga. Trong khoảng 100 chữ, hãy trình bày suy nghĩ của em về câu ngạn ngữ trên.
Câu 2: “Tài năng cùng với vẻ đẹp tâm hồn cao quý đã giúp Nguyễn Trãi viết nên những bài thơ hay, độc đáo, đầy ý nghĩa cao đẹp”.
Hãy phân tích bài thơ “Bảo kính cảnh giới 43” của Nguyễn Trãi để chứng minh ý kiến trên.
ĐÁP ÁN
Phần I: Đọc-hiểu.
Phương thức biểu đạt của văn bản trên là: biểu cảm.
–Quy luật tự nhiên:
+ Quy luật hóa sinh của tự nhiên.
+ Sự sống là vòng quay tuần hoàn.
+ Hoa tàn rồi lại nở.
- Quy luật của cuộc đời:
+ Quan niệm luân ồi của đạo Phật.
+ Quy luật sinh lão bệnh tử.
+ Tuổi trẻ qua đi tuổi già ắt đến.
Tâm trạng của tác giả:
- Tâm trạng yêu đời dù tuổi đã già, bệnh tật.
- Niềm lạc quan vào sự sống sinh sôi bất diệt.
- Phong thái ung dung, tự tại đầy bản lĩnh.
4. Hình tượng nhành mai:
- Có sức sống mãnh liệt vẫn tươi trẻ mãi bất kể xuân tàn.
- Vượt lên trên cả lẽ sinh diệt thông thường.
- Hoa mai tượng trưng cho vẻ đẹp thanh cao, tinh khiết.
- Tượng trưng cho sức sống bất diệt của con người.
Phần II: Làm văn.
Câu 1:
1. Giải thích:
- “Ngày đi, tháng chạy, năm bay”: chỉ thời gian trôi rất nhanh.
- “Thời gian nước chảy chẳng quay được về”: thời gian đã trôi đi thì không thể lấy lại được.
Thời gian là một dòng chảy tuyến tính, một đi không thể trở lại. Vì vậy, con người cần phải biết quí trọng và sử dụng thời gian một cách hợp lý.
2. Bàn luận:
- Thời gian trôi chảy không ngừng và cuốn theo mọi điều tốt đẹp trong cuộc đời con
người (nó cuốn theo tuổi trẻ, mùa xuân, đời người…).
Vì vậy phải biết quí trọng thời gian và sống chắt chiu từng giây, từng phút.
- Cách để tiết kiệm thời gian:
+ Lên kế hoạch và đảm bảo tiến độ của mọi hoạt động sống.
+ Không được lười biếng, “việc hôm nay chớ để ngày mai”.
- Lật ngược vấn đề: Thời gian thì quí giá nhưng vẫn có những người không biết quí trọng thời gian. Họ lãng phí thời gian tức là họ đang bỏ phí cuộc đời mình.
3. Bài học rút ra:
- Phải nhận thức đúng về thời gian, phải biết quí trọng, biết tiếc thời gian.
- Phải biết sống một cách khoa học, biết tận dụng thời gian để làm những việc có ích.
Câu 2:
Thân bài có thể khai triển theo các nội dung sau:
Tài thơ:
Nguyễn Trãi đã cách luật bài thơ: Tìm một kiểu dáng cho thơ, Nguyễn Trãi đã phá luật tạo ra nét độc đáo cho hình thức thơ, giúp cho cảm xúc trình bày thêm nổi bật.
- Nhịp thơ linh hoạt, không theo nhịp chẵn-lẻ phổ biến của thơ Đường Luật.
- Hình thức lục ngôn thể của hai câu 1, 8 mới lạ ở số lời thơ.
Sử dụng ngôn ngữ giản dị, độc đáo, nhất là ở các từ mang giá trị biểu cảm cao, từ tượng hình, từ tượng thanh, các động từ gợi tả đã thể hiện sức sống của cảnh vật: “Hồn của vật” tỏa ra từ “Hồn chữ” : đùn đùn, phun, lao xao, dắng dỏi…
Khám phá mới, cảm nhận tinh tế, lột tả “cái thần, cái hồn” của sự vật ở những góc nhìn bất ngờ nhất:
- Bức tranh thiên nhiên nổi bật, hài hòa về màu sắc, âm thanh: mùa xanh của hòe, màu đỏ của thạch lựu…
- Bước đi của thời gian qua dấu hiệu của cây cối:
Đầu hè: cây hòe.
Giữa hè: cây lựu.
Cuối hè chớm thu: hoa sen.
- Bức tranh cuộc sống dân dã thật hài hòa nhờ sự kết hợp những hình ảnh tranh nhã, quý phái (lầu tịch dương) và đời thường (lao xao chợ cá).
B. Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Trãi:
Nguyễn Trãi là nhà thi sĩ đắm say trước cảnh vật, rung cảm và phát hiện tinh tế trước cảnh vật thiên nhiên, cuộc sống.
Tâm sự u uẩn, kín đáo, buồn đâu thời thế (sự rỗi rãi không bình thường ở câu 1)
Nguyễn Trãi có tư tưởng thương dân và khát vọng cao quý: Vua Nghiêu Thuấn, dân Nghiêu Thuấn. Dù trong hoàn cảnh nào ông cũng răn đời, dặn mình, sống vì tiêu chí cao đẹp ấy. Chính vì nét đẹp ấy mà hiện nay, bài thơ tuy còn một số từ cổ đã xa lại với chúng ta, người đọc vẫn thấy yêu quý, cảm thấy gần gũi vì tư tưởng cao đẹp của Nguyễn Trãi gửi gắm vào bài thơ.
