Thực hành thí nghiệm (mới) - chuẩn - Hóa Học 12

THỰC HÀNH THÍ NGHIỆM

Trang PAGE \* MERGEFORMAT 5

CHUYÊN ĐỀ THÍ NGHIỆM HOÁ HỮU CƠ 12

(CẬP NHẬT XU HƯỚNG MỚI TRONG ĐỀ THI THPT QUỐC GIA 2019)

THỰC HÀNH THÍ NGHIỆM

ĐIỀU CHẾ, TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA ESTE VÀ CACBOHIĐRAT

1. Thí nghiệm 1: Điều chế etyl axetat.

- Tiến hành thí nghiệm:

+ Cho 1 ml C2H5OH, 1 ml CH3COOH và vài giọt dung dịch H2SO4 đặc vào ống nghiệm.

+ Lắc đều ống nghiệm, đun cách thủy (trong nồi nước nóng) khoảng 5 - 6 phút ở 65 - 70oC.

+ Làm lạnh, sau đó rót 2 ml dung dịch NaCl bão hòa vào ống nghiệm.

- Quan sát hiện tượng:

+ Có lớp este mùi thơm tạo thành nổi lên trên dung dịch NaCl.

+ Phương trình hoá học:

- Giải thích:

+ Este gần như không tan trong nước nên chất lỏng thu được phân thành 2 lớp, este nhẹ hơn nước nên nổi lên trên bề mặt.

- Phát triển thành câu hỏi trắc nghiệm:

Câu 1. Hình vẽ sau đây mô tả thí nghiệm điều chế chất hữu cơ Y:

Phản ứng nào sau đây xảy ra trong thí nghiệm trên?

A. 2C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 → (C3H7O3)2Cu + 2H2O.

B. CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O.

C. C2H5OH C2H4 + H2O.

D. CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O.

Hướng dẫn giải

A. Sai, Vì Cu(OH)2 là kết tủa (chất rắn) màu xanh lam

B. Đúng, Đây là mô hình đơn giản được sử dụng để điều chế một lượng nhỏ este trong phòng thí nghiệm.

C. Sai, Vì C2H4 (etilen) là chất khí.

D. Sai, Vì CH3COONa được tạo thành không bay hơi khi đun với nhiệt độ của đèn cồn.

Câu 2 (Đề minh hoạ 2019). Tiến hành thí nghiệm điều chế etyl axetat theo các bước sau đây:

Bước 1: Cho 1 ml C2H5OH, 1 ml CH3COOH và vài giọt dung dịch H2SO4 đặc vào ống nghiệm.

Bước 2: Lắc đều ống nghiệm, đun cách thủy (trong nồi nước nóng) khoảng 5 - 6 phút ở 65 - 70oC.

Bước 3: Làm lạnh, sau đó rót 2 ml dung dịch NaCl bão hòa vào ống nghiệm.

Phát biểu nào sau đây sai?

A. H2SO4 đặc có vai trò vừa làm chất xúc tác vừa làm tăng hiệu suất tạo sản phẩm.

B. Mục đích chính của việc thêm dung dịch NaCl bão hòa là để tránh phân hủy sản phẩm.

C. Sau bước 2, trong ống nghiệm vẫn còn C2H5OH và CH3COOH.

D. Sau bước 3, chất lỏng trong ống nghiệm tách thành hai lớp.

Hướng dẫn giải

A. Đúng, H2SO4 đặc vừa là chất xúc tác, vừa có tác dụng hút nước nên làm tăng hiệu suất của phản ứng tạo este.

B. Sai, Mục đích chính của việc thêm dung dịch NaCl bão hòa làm tăng khối lượng riêng của dung dịch và làm giảm độ tan của etyl axetat sinh ra  chất lỏng phân tách thành 2 lớp, lớp ở trên là etyl axetat còn lớp ở dưới là dung dịch NaCl bão hoà và H2O.

C. Đúng, Phản ứng este hoá là phản ứng thuận nghịch nên sau bước 2, trong ống nghiệm vẫn còn C2H5OH và CH3COOH.

D. Đúng, Sau bước 3, chất lỏng trong ống nghiệm tách thành hai lớp (giải thích giống câu B).

Câu 3. Tiến hành thí nghiệm điều chế etyl axetat theo các bước sau đây:

Bước 1: Cho 1 ml C2H5OH, 1 ml CH3COOH và vài giọt dung dịch H2SO4 đặc vào ống nghiệm.

Bước 2: Lắc đều ống nghiệm, đun cách thủy (trong nồi nước nóng) khoảng 5 - 6 phút ở 65 - 70oC.

Bước 3: Làm lạnh, sau đó rót 2 ml dung dịch NaCl bão hòa vào ống nghiệm.

Phát biểu nào sau đây sai?

A. Sau bước 2, có khí mùi thơm bay lên đó là etyl axtat.

B. Mục đích của việc làm lạnh là tạo môi trường nhiệt độ thấp giúp cho hơi etyl axtat ngưng tụ.

C. Có thể thay dung dịch axit sunfuric đặc bằng dung dịch axit clohiđric đặc.

D. Sau bước 3, chất lỏng trong ống nghiệm tách thành hai lớp.

Hướng dẫn giải

A. Đúng, Sau bước 2, khí este được tạo thành bay lên và có mùi thơm đặc trưng.

B. Đúng, Mục đích của việc làm lạnh là tạo môi trường nhiệt độ thấp giúp cho hơi este ngưng tụ tại ống nghiệm thu.

C. Sai, Không thể thay dung dịch H2SO4 đặc bằng dung dịch HCl đặc vì HCl đặc bay hơi trong khi H2SO4 đặc không bị bay hơi.

D. Đúng, Sau bước 3, chất lỏng trong ống nghiệm tách thành hai lớp, lớp ở trên là etyl axetat còn lớp ở dưới là dung dịch NaCl bão hoà và H2O.

2. Thí nghiệm 2: Điều chế xà phòng.

- Tiến hành thí nghiệm:

+ Cho vào bát sứ nhỏ khoảng 1 gam mỡ (hoặc dầu thực vật) và 2-2,5 ml dung dịch NaOH 40%.

+ Đun hỗn hợp sôi nhẹ và liên tục khuấy đều bằng đũa thủy tinh. Thỉnh thoảng thêm vài giọt nước cất.

+ Sau 8-10 phút, rót thêm vào hỗn hợp 4 – 5 ml dung dịch NaCl bão hòa nóng, khấy nhẹ.

- Để nguội, quan sát hiện tượng:

+ Có lớp chất rắn nổi lên trên bề mặt của dung dịch.

+ Phương trình hoá học: (RCOOH là các axit béo)

- Giải thích:

+ Lớp chất rắn nổi lên trên bề mặt là muối natri của axit béo, thành phần chính là xà phòng.

- Phát triển thành câu hỏi trắc nghiệm:

Câu 1. Tiến hành thí nghiệm xà phòng hóa tristearin theo các bước sau:

Bước 1: Cho vào bát sứ khoảng 1 gam tristearin và 2 – 2,5 ml dung dịch NaOH nồng độ 40%.

Bước 2: Đun sôi nhẹ hỗn hợp khoảng 30 phút và khuấy liên tục bằng đũa thủy tinh, thỉnh thoảng thêm vài giọt nước cất để giữ cho thể tích của hỗn hợp không đổi.

Bước 3: Rót thêm vào hỗn hợp 4 – 5 ml dung dịch NaCl bão hòa nóng, khuấy nhẹ rồi để nguội.

Phát biểu nào sau đây sai?

A. Sau bước 3, hỗn hợp tách thành hai lớp: phía trên là chất rắn màu trắng, phía dưới là chất lỏng.

B. Sau bước 2, thu được chất lỏng đồng nhất.

C. Mục đích chính của việc thêm dung dịch NaCl là làm tăng tốc độ cho phản ứng xà phòng hóa.

D. Phần chất lỏng sau khi tách hết xà phòng hòa tan Cu(OH)2 thành dung dịch màu xanh lam.

Hướng dẫn giải

A. Đúng, Sau bước 3, thấy có lớp chất rắn màu trắng nhẹ nổi lên trên bề mặt của chất lỏng đó là xà phòng và phần chất lỏng ở dưới là NaCl và glixerol.

B. Đúng, Sau bước 2, các chất được tạo thành sau phản ứng xà phòng hoá hoà tan với nhau nên lúc này trong bát sứ thu được chất lỏng đồng nhất.

C. Sai, Mục đích chính của việc thêm dung dịch NaCl bão hoà là để kết tinh xà phòng lên trên bề mặt chất lỏng.

D. Đúng, Sau bước 3, chất lỏng trong ống nghiệm có chứa glixerol hoà tan được Cu(OH)2 thành dung dịch có màu xanh lam.

Câu 2. Tiến hành thí nghiệm phản ứng xà phòng hoá theo các bước sau đây:

Bước 1: Cho vào bát sứ nhỏ khoảng 1 gam mỡ lợn và 2,5 ml dung dịch NaOH 40%.

Bước 2: Đun hỗn hợp sôi nhẹ và liên tục khuấy đều bằng đũa thủy tinh, thỉnh thoảng thêm vài giọt nước cất trong 8-10 phút.

Bước 3: Rót thêm vào hỗn hợp 5 ml dung dịch NaCl bão hòa nóng, khấy nhẹ rồi để nguội.

Phát biểu nào sau đây sai?

A. Ở bước 1, có thể thay thế mỡ lợn bằng dầu thực vật.

B. Mục đích của việc thêm nước cất ở bước 2 là để giữ cho thể tích hỗn hợp không đổi.

C. Sau bước 2, nếu sản phẩm không bị đục khi pha loãng với nước cất thì phản ứng xà phòng hoá xảy ra hoàn toàn.

D. Sau bước 3, trong bát sứ thu được chất lỏng đồng nhất.

Hướng dẫn giải

A. Đúng, Thí nghiệm xà phòng hoá có thể dùng mỡ động vật hoặc dầu thực vật.

B. Đúng, Mục đích chính của việc thêm nước cất ở bước 2 là để giữ cho thể tích hỗn hợp không đổi.

C. Đúng, Sau bước 2, nếu sản phẩm không bị đục khi pha loãng với nước cất thì phản ứng xà phòng hoá xảy ra hoàn toàn.

D. Sai, Sau bước 3, trong bát sứ có tách thành hai lớp, lớp chất rắn trên bề mặt là xà phòng và phần chất lỏng là NaCl và glixerol.

Câu 3. Cho vào hai ống nghiệm mỗi ống 2 ml etyl axetat, sau đó thêm vào ống thứ nhất 1 ml dung dịch H2SO4 20%, vào ống thứ hai 1 ml dung dịch NaOH 30%. Chất lỏng trong cả hai ống nghiệm đều tách thành hai lớp. Sau đó, lắc đều cả hai ống nghiệm, lắp ống sinh hàn đồng thời đun cách thuỷ trong khoảng 5 phút. Hiện tượng trong hai ống nghiệm là

A. Trong cả hai ống nghiệm, chất lỏng vẫn phân tách thành hai lớp.

B. Trong cả hai ống nghiệm, chất lỏng trở thành đồng nhất.

C. Ống nghiệm thứ nhất, chất lỏng trở thành đồng nhất; trong ống nghiệm thứ hai, chất lỏng vẫn phân tách thành hai lớp.

D. Ống nghiệm thứ nhất, chất lỏng vẫn phân tách thành hai lớp; trong ống nghiệm thứ hai, chất lỏng trở thành đồng nhất.

Hướng dẫn giải

Ống sinh hàn là ống làm lạnh và ngưng tụ hơi.

Ở ống 1 là thủy phân trong môi trường axit, không hoàn toàn, ống 2 là thủy phân trong bazơ.

Trong ống 1 phản ứng thuận nghịch nên sau phản ứng có este, nước, axit và rượu, tạo thành hai lớp chất lỏng. Trong ống thứ 2 phản ứng một chiều, este hết, chất lỏng trở thành đồng nhất.

3. Thí nghiệm 3: Phản ứng của glucozơ với Cu(OH)2.

- Tiến hành thí nghiệm:

+ Cho vào ống nghiệm 5 giọt dung dịch CuSO4 5% và 1 ml dung dịch NaOH 10%.

+ Lắc nhẹ, gạn lớp dung dịch để giữ kết tủa. Thêm 2 ml dung dịch glucozơ 10% vào ống nghiệm, lắc nhẹ.

- Quan sát hiện tượng:

+ Lúc đầu xuất hiện kết tủa màu xanh lam sau đó kết tủa tan tạo thành dung dịch màu xanh lam.

- Giải thích:

+ Lúc đầu xuất hiện kết tủa màu xanh lam:

CuSO4 + 2NaOH  Cu(OH)2 + Na2SO4

+ Thêm dung dịch glucozơ vào ống nghiệm làm kết tủa tan và tạo phức màu xanh lam.

C6H12O6 + Cu(OH)2  (C6H11O6)2Cu + H2O

- Phát triển thành câu hỏi trắc nghiệm:

Câu 1. Tiến hành thí nghiệm phản ứng của glucozơ với Cu(OH)2 theo các bước sau đây:

Bước 1: Cho vào ống nghiệm 5 giọt dung dịch CuSO4 5% và 1 ml dung dịch NaOH 10%.

Bước 2: Lắc nhẹ, gạn lớp dung dịch để giữ kết tủa.

Bước 3: Thêm 2 ml dung dịch glucozơ 10% vào ống nghiệm, lắc nhẹ.

Nhận định nào sau đây là đúng?

A. Sau bước 1, trong ống nghiệm xuất hiện kết tủa màu trắng.

B. Thí nghiệm trên chứng minh trong phân tử glucozơ có 5 nhóm -OH.

C. Sau bước 3, kết tủa bị hoà tan và trở thành dung dịch có màu tím đặc trưng.

D. Cần lấy dư dung dịch NaOH để đảm bảo môi trường cho phản ứng tạo phức.

Hướng dẫn giải

A. Sai, Sau bước 1, trong ống nghiệm xuất hiện kết tủa màu xanh lam của Cu(OH)2.

B. Sai, Phản ứng trên chứng minh trong phân tử glucozơ có nhiều nhóm –OH kề nhau (tính chất của poliol).

C. Sai, Sau bước 3, kết tủa bị hoà tan và trở thành dung dịch có màu xanh lam (phức của đồng).

D. Đúng, Lấy dư dung dịch NaOH để đảm bảo môi trường cho phản ứng tạo phức.

Đây chỉ là 1 trích đoạn nhỏ trong bộ tài liệu “Chuyên đề thí nghiệm Hóa hữu cơ lớp 12 (Theo xu hướng đề thi mới của Bộ 2019)” .

Để xem thử thêm và đăng ký trọn bộ vui lòng truy cập tại link dưới.

 HYPERLINK "https://tailieudoc.vn/chuyen-de-thi-nghiem-hoa-huu-co-lop-12.html" https://tailieudoc.vn/chuyen-de-thi-nghiem-hoa-huu-co-lop-12.html

Cảnh báo lừa đảo !!!

- Hiện nay có một số cá nhân, tổ chức đang mạo danh thương hiệu Tailieudoc.vn để trục lợi các giáo viên nhẹ dạ cả tin. Đã có rất nhiều giáo viên bị những đối tượng lừa đảo.

- Hành vi của các đối tượng này thường bán tài liệu với giá rẻ sau đó quịt tiền hoặc gửi tài liệu kém chất lượng. Một số đối tượng lừa đảo điển hình như:

- Lưu Huỳnh Đức: Số điện thoại 0937.351.107

- Tailieugiangday.com: Số điện thoại 03338.222.55

Tất cả đề thi, tài liệu file word đều bắt nguồn từ website chính thống Tailieudoc.vn.

Hãy giao dịch qua các hotline đáng tin cậy trên website Tailieudoc.vn

Rất mong các giáo viên đủ tỉnh táo để không bị các đối tượng trên lợi dụng lừa đảo.